Eten in Oeganda
Als wij het over eten hebben, bedoelen we over het algemeen alles wat we in onze mond kunnen stoppen. Je krabt dus misschien wat verward op je hoofd als je in Oeganda bij een lokaal restaurantje zit, en je de keuze hebt uit ‘Food met bonen’ of ‘Food met geit’. In Oeganda is ‘food’ het standaard basisvoedsel wat bijna elke Oegandees dagelijks als diner opdient. Dit is vaak een bord met daarop de Kilimanjaro aan koolhydraten, aangezien dit eten vooral moet dienen als brandstof om je lichaam mee te fuelen. Zo kan je kiezen uit verschillende soorten rijst, matooke (hartige, gekookte banaan), posho (smakeloze puree van maïsmeel), aardappelen, cassave of pompoen. Meestal alles bij elkaar. Dan kies je ten slotte als kers op de taart een lekkere saus om je food wat mee op te vrolijken. Vaak bestaat de keuze dan uit bruine bonen, kikkererwten, g-nutsauce (een soort pindasaus), of verschillende soorten dierenvlees zoals kip, koe, geit of vis. Je zou ‘food’ kunnen vergelijken met het Nederlandse brood: simpel basiseten, waar wij dan hagelslag overheen gooien in plaats van geit!
Mijn 4 favoriete Oegandese recepten
#1 - Rolex!
Nee, niet het fancy horlogemerk. De Oegandese Rolex betekent eigenlijk Rolled Eggs, en is misschien wel het meest gegeten streetfood wat je met 35 cent op zak al naar binnen kan stouwen. Een belangrijk ingrediënt in deze vette hap is de chiapati. Dit is een soort hartige pannenkoek dat de Indiërs generaties geleden mee naar Oeganda hebben genomen. Voor een traditionele Rolex ga je naar één van de miljoenen streedfood kraampjes waar vrolijke Oegandezen verse chiapati’s bakken op een stomende, hete plaat. Vervolgens wordt er een dikke omelet gebakken die in de chiapati wordt gerold en voilà: je Rolex is ready. Bij elke rolex-meneer kan je andere soorten Rolexes krijgen. Zo heb je de Rolexes die in een volledige fles olie worden vet gebakken (de ideale vette hap voor na je nachtelijke uitstapje). De eieren worden vaak klaar gemaakt met tomaat en ui, maar als je in de gezonde mood bent, kan je vragen of ze er avocado, sla en paprika bij gooien! Wanneer je écht decadent wil doen, ga je naar speciale restaurants waar ze Rolexes serveren met speciale ingrediënten zoals gekruide beef of kip.
#2 - Kikomando
Mijn persoonlijke favoriet én dagelijkse kost is kikomando. Een Muzungu (blanke) met een kikomandoverslaving is iets waar menig Oegandees bulderend om moet lachen, aangezien deze maal ook wel bekroond is tot ghetto eten. Kikomando is, net als rolex, gebaseerd op de chiapati. Bij Kikomando wordt de chiapati in stukjes gehakt en in een bord gedeponeerd met een flinke soeplepel bruine bonensaus eroverheen. That’s it, kikomando in meest simpele vorm, voor zo’n welgeteld tien cent. Ik haal mijn avondmaal meestal bij mijn favoriete streetfood tentje in mijn buurt, waar ze ook nog eens allerlei groenten bij de bonen doen. Goed voor je portemonnee en om je vingers bij af te likken!
Benieuwd naar Oeganda?
#3 - Verse Vis
Een groot deel van Oeganda ligt aan de oevers van het Victoriameer, en in dit meer barst het van de Tilapia en Victoriabaars. Ooit zwommen er tropische vissen in alle kleuren van de regenboog in het Victoriameer. Helaas kwamen zij allemaal gruwelijk aan hun einde toen de Engelse kolonisten op het idee kwamen Tilapia en Victoriabaars uit te zetten. Die stonden met hun handen in het haar toen ze zagen dat deze monsterlijke vissen al het andere leven opvraten, waardoor er nu geen tropisch visje meer te bekennen is. Voordeel is wel dat de Victoriabaars en Tilapia erg goed smaken. In Kampala, de Oegandese hoofdstad die pal aan het meer ligt, kun je overal verse Tilapia eten. Een stuk lekkerder dan de goedkope diepvriestroep van de Nederlandse supermarkt! Je krijgt de gebakken vis namelijk in z’n geheel voor je neus, vergezeld door avocado, tomaat en patatjes. Bestek kan je wel vergeten, tilapia eet je met je blote handen. Als je echt all the way Oegandees wil gaan, dan zorg je dat er niks meer over blijft. Zuig de laatste restjes vlees van de graten en vergeet niet het oog op te eten – volgens veel Oegandezen het lekkerste hapje van de vis.
#4 - Ensenen ofwel Sprinkhanen
Wanneer de maand November aanbreekt, is het tijd om dansend over straat te huppelen, want het is weer sprinkhanenseizoen (ensenene in de lokale taal)! Dé delicate snack waar iedereen voor in hun handjes wrijft. Knapperig van buiten, sappig van binnen met een specifiek smaakje dat ik niet helemaal kan beschrijven. Koop de sprinkhanen vers en bak ze in pan met wat knoflook, ui en kruiden. Als je daar te lui voor bent, niet getreurd! Vanaf November staan mannetjes en vrouwtjes overal langs de kant van de weg of op de lokale markten met grote plastic bakken vol sprinkhanen, gebakken én gekruid. Nog nooit een sprinkhaan gegeten? Bij de eerste lopen de rillingen misschien over je rug, wanneer je hun knapperige hoofdjes tussen je kiezen voelt kraken en je een voelspriet tussen je voortanden vandaan moet peuteren. Maar als je even doorzet, heb je een nieuwe favoriete snack om ‘s avonds voor de film weg te knabbelen!
