Diep weggestopt in het Noorden van Oeganda, genesteld tegen de grens van Zuid-Sudan en Kenia, vind je Karamoja. Dit remote gebied was tot kort geleden bijna onbegaanbaar voor toeristen. Het was er niet altijd veilig en je moest een permit kopen om het district te mogen bezoeken. Sinds vijf jaar is het mogelijk deze ruwe diamant te verkennen. Karamoja is heet, droog, ruig en prachtig. De hobbelige, onverharde, rode wegen kronkelen als aders door de uitgestrekte vlakten, waaruit prominente rotsen naar de lucht reiken. Benieuwd hoe zo’n roadtrip daar eraan toe gaat? Hier lees je alvast een voorproefje van wat je te wachten staat!
KIDEPO VALLEY
De uitgestrekte vlaktes van de Kidepo en Narus vallei worden overschaduwd door Mount Morungole en doorkruist door de de Kidepo en Narus rivier. Afhankelijk van het seizoen verdwijnen de rivieren en veranderen de glooiende groene heuvels in droger uitziende savanne. Bijkomend voordeel: het rondstruinend wild is een stuk makkelijker te vinden. Kidepo Valley National Park is in 2017 door CNN bekroond tot een van de beste parken van Afrika. De ruige, semi-droge valleien zetten zich tot ver buiten het park voort. Het voelt alsof je oneindig ver kan kijken vanwege de heuvels die diepte geven aan je horizon. Het beeld wisselt zich af met doorn acacia’s, worstenbomen, kuddes buffels en ander sprookjesachtige flora en fauna. Wanneer je minder ver voor je uitkijkt zie je al gauw rode zand- of modder wegen die je alleen met een 4×4 kan trotseren. Dit ongerepte park geeft je het gevoel dat je voor heel eventjes alleen op de wereld bent en in combinatie met de prachtige omgeving verslaat Kidepo Valley National Park daarmee de wereldberoemde parken als Ngorongoro-krater en Kruger National Park.
WILDLIFE
Een pijnlijk feitje is dat door stroperijen in de jaren 80 het aantal dieren in Kidepo Valley National Park drastisch verminderd is. Gelukkig laten de huidige cijfers een stijgende lijn zien in het aantal dieren. Met zo’n 450 soorten vogels en meer dan 80 soorten zoogdieren kun je wel zeggen dat Kidepo Valley National Park rijk is aan wildlife. Zo sluipen er cheeta’s, luipaarden en leeuwen rond en huppelen de roan antilope, riet- en waterbokken voorbij. De giraffen en olifanten steken hoog boven het gras uit en zijn hierdoor gemakkelijker te vinden. Neem vanuit Apoka Tourism Centre een Oegandese Freek Vonk mee om precies te weten hoe de rest van het wild zich beweegt. Deze rangers vertellen vol passie over de dieren en hun beweegredenen, over de geschiedenis van het park en over de Karamojong cultuur.
DE WELKE- CULTUUR!?
De karamojong cultuur. Ja, Kidepo Valley National Park ligt in Karamoja dat wordt bewoond door de Karamojong: een inheems volk dat vasthoudt aan traditionele leefwijzen, en familie lijkt van de Keniaanse en Tanzaniaanse Masai. Wanneer je vanuit het noordoostelijke Kidepo richting het zuiden rijd kom je langs verschillende uitgestrekte dorpen met rieten daken. Wanneer je de stad Moroto bereikt vind je rechts Mount Moroto, de hoogste berg van het Karamoja district. Links kijk je een uitgestrekt savanne landschap in met ronde, simpele huizen van klei en kleurrijk geklede nomaden die met hun vee rondwandelen.
RUIG KARAMOJA
Wanneer je vanaf Kampala richting het noordoosten vertrekt, terwijl de meeste reizigers richting het zuidwesten van Oeganda trekken, kom je in een gebied dat tientallen jaren geïsoleerd is geweest: Karamoja. Karamoja is ruig, droog, uitgestrekt en heeft een fascinerende cultuur. Vanwege een dertig jaar lang durende stammenoorlog en een tien jaren project om mensen te ontwapenen is het pas sinds vijf jaar mogelijk om Karamoja te verkennen. Hierdoor is Karamoja niet alleen voor reizigers, maar ook voor de meeste Oegandezen uit het zuidwesten van Oeganda onbekend terrein. Het duistere verleden van de regio heeft veel schade en een negatief imago achtergelaten. Gelukkig verandert dit snel en zien steeds meer mensen dit gebied als een onontdekte, off the beaten track parel.
NAKAPELIMORU
Karamoja wordt bewoond door de Karamojong: een inheems volk dat vasthoudt aan traditionele leefwijzen, en familie lijkt van de Keniaanse en Tanzaniaanse Masai. Middenin Karamoja bevindt zich Nakapelimoru. Nakapelimoru is het thuis van de Jié-clan, een Karamojong stam. Een uitgestrekt dorp dat bestaat uit rieten daken zover je kan kijken. Van takken zijn constructies gebouwd die dienen als doolhofmuren om looppaden van woonruimten te scheiden. De huizen zijn simpel: ronde gebouwtjes van klei met rieten daken. Geen winkels, geen restaurants, geen sanitair. De bewoners doen versieren zichzelf met kleurrijke hoeden, doeken en sierraden en hebben kunst van littekenweefsel op hun gezicht en huid.
WAT KUN JE DOEN IN MOROTO?
Moroto is een stad en district in Karamoja waarvandaan je samen met een van onze rasechte Karamojong vrienden de omliggende omgeving kunt verkennen. Samen fiets je het uitgestrekte landschap in. Rechts zie je de kleurrijk geklede nomaden met hun runderen en geiten richting een rivier wandelen, links kijk je uit op zonnebloem-, sorghum- en maisvelden. Als trotse veehouders slachten Karamojong niet zomaar een rund voor vlees. In plaats daarvan staat runderbloed gemixt met melk op het menu. Ook eens proberen? Overnacht dan in de Kraal waar de Karamojong warriors rondom het kampvuur een vers bereide maaltijd delen. Mede door de jarenlange isolatie hebben de Karamojong hun tradities en waarden weten te behouden.
BODA BODA TOUR
Een andere manier om de omgeving te verkennen is achterop de motor. De ervaren chauffeurs nemen je mee naar een van de kleine dorpjes die je zelf niet zomaar vindt. Deze dorpjes liggen niet alleen afgelegen en verstopt tussen het hoge gras of achter één van de maïsvelden, maar het gebied is gigantisch groot en er zijn weinig gebaande paden. Met een motor cross je sneller en kun je de echte ruwe diamanten vinden. De Karamojong hebben ontzettend veel verschillende stammen en clans, waarvan een groot deel niet bekend is met toeristen. Een bijzondere uitwisseling van culturen waarbij we ons inzetten om dit op de meest duurzame manier te doen.
MOUNT MOROTO
De dagen in Moroto kun je afwisselen met een stevige hike richting te summit van Mount Moroto, een vulkanische berg. Afhankelijk van het seizoen is het droog en uitgestrekt of groen en dichtbegroeid. In het laatste geval baan je je weg door hoge struikgewassen die jouw uitzicht het eerste uur van de tocht versperren. Je komt handen tekort om de groene vegetatie uit je gezicht te houden waardoor je als echte ranger je weg banjert naar de top. Terwijl je met je rugtas de berg op wandelt, kom je langs afgelegen dorpjes die bewoond worden door een van de kleinste stammen van Oeganda: de Tepeth. Grote kans dat je jezelf tijdens de hike afvraagt of de Tepeth iedere dag deze tocht afleggen. De Tepeth verbouwen hun eigen gewassen en hoeven daardoor niet dagelijks richting Moroto voor verse groenten. Toch lopen ze regelmatig de berg af richting Moroto town om hout of andere gewassen vanuit Mount Moroto te verkopen. Vrolijk huppelen ze voorbij terwijl jij puffend en hijgend in slakkentempo met een zweetsnor verder de berg op klautert. Met een beetje geluk blijft de lucht helder en kun je vanuit een 360 graden uitzichtpunt uitkijken op de prachtige omgeving en de ‘ik zie ik zie wat jij niet ziet’ – verstopte dorpjes. Als dan ook nog de zon naar beneden zakt en een oranje gloed geeft over de bergen is het avontuurlijke plaatje compleet.
