In Zuid-Afrika werd de eerste wijndruif gepland in 1655, en wel door de Nederlander Jan Van Riebeeck.
Maar… Niet getreurd. Als je goed zoekt, kan je zomaar wijn van Oost-Afrikaanse bodem vinden tijdens je reis. Hoewel ik het verschil tussen vierkante of ronde wijn nog niet echt snap, probeerde ik de lokaal gebrouwen wijn uit Oeganda, Kenia en Tanzania. Ik rook, snoof, gorgelde en trok speciaal voor jou – de wijnliefhebber! – de conclusie: in welk Oost-Afrikaans land moet jij jouw favoriete drankje slurpen?
Wijn in Oost-Afrika: hoe dan?
Laten we aftrappen met een stukje geschiedenis. Als we het hebben over Afrikaanse wijn, zullen we allemaal verwoed onze hand in de lucht steken en fanatiek ‘ZUID AFRIKA’ roepen. Maar de wijn zette al veel eerder voet op Afrikaanse bodem. Denk maar aan het oude Egypte. Hier dronken ze al wijn ver voordat jij geboren werd – 3000 jaar voor christus. Dit weten we door bijvoorbeeld schilderingen op tombe muren waarin ze duidelijk het proces van wijnmaken hebben gekliederd. Toen de Islam populair werd in Noord-Afrika, is de wijnindustrie helaas gekelderd, tot de Franse kolonisten het weer hip maakten in landen als Algerije, Tunesië en Marokko.
In Zuid-Afrika werd de eerste wijndruif gepland in 1655, en wel door de Nederlander Jan van Riebeeck. Zuid-Afrika is nu nummer acht in grootste wijn industrieën ter wereld en heeft er dus voor gezorgd dat wij als skere tieners een fles ‘Mooi Kaap’ konden kopen voor twee euro. Go Jan!
Als Noord-Afrika en Zuid-Afrika het zo lekker deden met de wijngaarden, waarom bleef de rest van Afrika dan achter? Het antwoord daarop is simpel: de experts hebben namelijk altijd geroepen dat als je wijndruiven wil verbouwen, je ver genoeg van de Zuid- en Noordpool moet zitten ￩n ver genoeg van de evenaar! Hier is het namelijk veel te warm, het hele jaar door, zonder variatie. Daarom wordt de wijndruif vooral verbouwd tussen 30ﾰ en 50ﾰ van de breedtegraad in het Noordelijk of Zuidelijk halfrond. En tja, aangezien Oost-Afrika daar dus precies niet ligt en precies wel op de evenaar, wordt het door de wijnbouwers met de nek aangekeken. Onterecht?
Wijn in Oost-Afrika: de gewoontes
De omvang van de wijnindustrie heeft natuurlijk ook te maken met de de consumptie van de inwoners. In Kenia, Oeganda en Tanzania blijkt men groter fan van zelfgemaakte alcoholische brouwseltjes en bier. En als er dan wijn wordt gedronken, is dat vaak gemaakt van palmolie. Jammie…
Blijkbaar zijn Kenianen, Oegandezen en Tanzanianen ook flinke zoetekauwen, aangezien ze graag glaasjes zoete wijn achterover tikken. Een verklaring hiervoor kan zijn dat bij gebrek aan een goed klimaat voor wijndruiven, er voor een creatief alternatief wordt gekozen: tropische vruchten zoals ananas.
Maar! Er is verandering aan de horizon. De drie landen in Oost-Afrika hebben een groeiende middenklasse, met een oké salaris en pensioenfonds. Daarmee groeit ook de behoefte aan kwaliteit wijn – van echte wijndruiven – dat best enkele centen meer mag kosten. De supermarktschappen raken dus steeds meer gevuld met import wijn uit Zuid-Afrika, Italië of Chili. Als je dus als wijnliefhebber op reis gaat naar Oost-Afrika, kom je in principe niks tekort wanneer je de supermarkt binnen handbereik hebt. Maar hoe zit het dan met de wijn in Oost-Afrika van eigen bodem?
Ben je nieuwsgierig naar onze bestemmingen?
Zij hebben dubbel dik bewezen dat je dus mooi wel wijn kan maken op de evenaar!
Wijn in Kenia
Geproefd: Leleshwa Rosé semi-sweet 2011. Deze rosé is een mix van Cabernet Sauvignon en Syrah. Het ruikt naar braam en viooltjes. Gebalanceerd, licht zoet en vooral verfrissend. Waarschijnlijk een goeie combinatie met de lokale barbeque, Nyoma Choma!
Kenia’s winebusiness is booming, met Leleshwa Wines. De eerste wijndruif werd begin jaren 90 geplant in Rift Valley, precies op de evenaar en wel op 1900 tot 2100 meter hoogte. Na zo’n tien jaar experimenteren met de mogelijkheden die deze ligging te bieden heeft, kwamen de eerste flessen in de winkel.
Inmiddels hebben ze 60000 wijnflessen geproduceerd; wit, rood, rosé, droog, zoet, rond, vierkant, rubber, viooltjes, noem het maar op. Ze worden door CNN benoemd als één van de vijf beste wijnen in Afrika en de Leleshwa witte wijn uit 2015 heeft de Michelangelo International Wine and Spirit Gold Award in de pocket. Hatseflats!
Emma Nderitu, de power woman achter Leleshwa Wines, heeft het trots over ‘New Latitude Wine’. Want zij hebben dubbel dik bewezen dat je dus mooi wel wijn kan maken op de evenaar! Volgens Emma heeft het te maken met de grote temperatuurverschillen. Overdag is het pittig warm, maar in de nacht kan het stervenskoud worden vanwege de hoogte. Als het onafgebroken warm zou zijn, zouden de druiven te zoet worden, wat vooral lekker is om op te peuzelen, in plaats van voor wijnproductie.
Wijn in Oeganda
Geproefd: Bella Wines white natural sweet. De wijn heeft een haast gele kleur. Het ruikt naar tropische vrucht, ananas. De smaak heeft iets zuurs, vleugje azijn en een sterke alcohol smaak.
Oeganda is de koning wat betreft wijn maken van alles behalve druiven. Zo zijn bijna alle Oegandese wijnen die je in de supermarktschappen vindt, gemaakt van een mix aan tropisch fruit tot aan paddestoelen – zonder grappen.
Het fameuze, meest verkochte wijnmerk van Oeganda is Bella Wines. Ook dit bedrijf wordt gerund door een vrouw, Prudence Ukkonika, die werd geïnspireerd door de wijnpassie van haar overleden zoon. Verhaal om een traantje bij weg te pinken! Prudence begon met het maken van rode wijn gemaakt van passievrucht. Toen er steeds meer vraag kwam naar witte wijn, ontdekte ze dat ze dit heel creatief kon maken van ananas.
Inmiddels heeft Bella Wines zo’n 5000 liter wijn geproduceerd en krijgen ze zelfs orders uit Europa en Amerika! Haar smaakvolle wijn palet is uitgebreid tot wel vijf verschillende wijnen, waaronder ook zoete rode wijn van hibiscus. Interesting!
Wijn in Tanzania
Geproefd: Dodoma Dry Red. Volle, ronde, gebalanceerde rode wijn. Best wel kruidig met een hint van bessen en een vleugje kaneel en… hout?
Tanzaniaanse wijn krijgt wereldwijd niet heel veel credit. Wat eigenlijk best wel grappig is aangezien Tanzania na Zuid-Afrika de grootste wijnproducent is in Sub-Sahara Afrika!
Ook Dodoma, één van Tanzania’s grootste wijnbedrijven, ontbreekt niet op CNN’s lijstje van vijf beste Afrikaanse wijnen. De druiven van Dodoma wijn groeien in de Dodoma regio en maakten hun intrede in het land door de Italiaanse monniken die door Tanzania reisden om preken en zonden te vergeven. Na de onafhankelijkheid in 1961, werd de Dodoma Wine Company opgericht door de overheid.
Dit was niet alleen goed nieuws voor de Tanzaniaanse wijn fanaten, maar ook bracht het lekker veel werkgelegenheid en productiviteit. Het bedrijf kocht namelijk druiven op van lokale boeren en richtten een onderzoekscentrum op om te checken welke druiven er beste zouden groeien. Steeds meer boeren werden gestimuleerd om ook de druiven-business in te stappen en het bedrijf bleef maar groeien. Inmiddels heeft Dodoma drie wijnen: droge witte, droge rode en een ‘natural sweet’.
Dus… waar gaan we naartoe?
Als je op een culinaire wijnreis wil, dan kan je misschien beter je ticket cancellen en lekker de auto pakken naar Itali￫, Frankrijk of Spanje. Maar wil je toch graag die Big Five spotten met een slokje wijn tussendoor om lekker weg te gorgelen? Het is duidelijk dat je voor de lokale wijn het best gebakken zit in Kenia of Tanzania. Beiden landen produceren lekkere wijn ondanks de ongelukkige ligging op de evenaar. Ben je Tanzania in November? Dan heb je goed geboekt, want rond deze tijd organiseert Dodoma een heus, culinair wijnfestival waar je als wijnliefhebber helemaal los kan gaan met het geslurp. Maar ook in Kenia kan je je hart ophalen: Leleshwa Wines organiseert namelijk wijntours door de gaarden, waar je al hun lekkers kan proeven bij een picknick met bijpassende dishes. Proost!
